W czerwcu bieżącego roku zmarł hinduski artysta, M.F. Husain. Kim był twórca nazywany "Picassem Indii"? Dlaczego warto o nim opowiedzieć?
Maqbool Fida Husain urodził się w 1915 roku, dzieciństwo spędził w miasteczku Indore w centralnych Indiach. Jego matka umarła, gdy mały Husain miał zaledwie 3 lata. Nie otrzymał profesjonalnej edukacji artystycznej. Jako młody mężczyzna przeniósł się do tętniącego życiem Bombaju - głównego centrum kulturalnego i handlowego Indii. Zarabiał malując plakaty filmowe i billboardy za bezcen. Wtedy też zaczęła się jego fascynacja kinem. Nakręcił kilka filmów, pierwszy z nich "Through the eyes of a painter" (oczyma malarza), zdobył Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie.
W 1947 roku Husain wstąpił do bombajskiej Grupy Progresywnych Artystów, którzy postanowili walczyć z nacjonalistycznymi tradycjami ustanowionymi przez ASP w Bengalu - wspierana przez Brytyjczyków, powstała w opozycji do akademizmu. Artyści byli pod silnym wpływem Mughal - wywodzącej się z Persji sztuki malowania miniatur, której początki sięgają XVI wieku.
Grupa Progresywnych Artystów, założona przez Francisa Newtona Souza, łączyła tradycyjne, hinduskie tematy z postimpresjonistycznymi kolorami, kubistyczną formą i surowym, ekspresjonistycznym stylem. Ich założeniem była absolutna wolność malarska, zarówno pod względem treści, jak i techniki, artystyczna anarchia ograniczona trzema tylko prawami: estetycznym porządkiem, kompozycją kolorystyczną i plastyczną koordynacją.
Choć Husain wyznawał religię muzułmańską, głównym tematem swych prac uczynił hinduski panteon bóstw - przysporzyło mu to wielu wrogów. Po namalowaniu serii obrazów przedstawiających nagie hinduskie boginie Durga i Saraswati - w prasie pojawiły się artykuły zatytułowane np. "MF Husain: malarz czy rzeźnik?". Atakowali go hinduscy bojówkarzy. W Mumbaju odbyły się przeciwko niemu demonstracje, demolowano jego wystawy, pracownię, a nawet dom. Ekstremistyczne grupy, m.in. Bajrang Dal (zbrojny oddział partii Bharatiya Janata), domagały się wydania listu gończego. Artysta walczył przez lata. Wszystkie zarzuty zostały ostatecznie zniesione w 2004 roku, ale już dwa lata później do artysty dopływały kolejne listy z pogróżkami, po tym, jak namalował nagą Bharatmatę (Matkę Indii) wpisaną w kształt mapy Indii. Mówią eufemistycznie - "bardzo zła atmosfera" zmusiła Husaina do opuszczenia ojczyzny. Mieszkał głównie w Dubaju i w Londynie - ale nawet poza granicami kraju nie udało się uciec od kłopotów. W 2006 roku wystawa jego prac w Asia House w Londynie, musiała zostać odwołana z tzw. "security reasons", po tym, jak galeria została zasypana listami, telefonami i e-mailami ze skargami. Zarzucono, że jego "tak zwana sztuka" rani uczucia hinduskiej mniejszości Zjednoczonego Królestwa.
W 2006 roku przyjął honorowe obywatelstwo Dubaju. Cały czas podróżował między Nowym Jorkiem a Londynem, gdzie zmarł w wieku 95 lat, w czerwcu bieżącego roku.
Był nie tylko mistrzem kreski i koloru, lecz także sztuki bycia gwiazdą. Wszystko, co robił, odbijało się szerokim echem, a jego charyzma sięgała bardzo daleko. Chodził boso - niektórzy upatrywali w tym próby solidaryzowania się z biedotą lub manifestowanie "hinduskości" przez kontakt z indyjską ziemią. Żył niczym perypatetyk, po cygańsku - choć zamiast podróżować cygańskim wozem, latał pierwszą klasą i sypiał w luksusowych hotelach. Wyjaśnił, cytując Churchilla "Nie mam wyrafinowanego gustu. Po prostu zadowalam się najlepszym". Nie miał pracowni. Malował w hotelach, brudząc farbą dywany i meble. Ceny jego obrazów sięgają niebotycznych kwot.
Stał się legendą już za życia. Czy wieczną?
Fot.1 : M.F. Husain - Mother India; http://sleepingunderstatues.tumblr.com/post/3311289292/m-f-hussain-mother-india-i-really-like-this
Fot.2 : M.F. Husain; http://www.gobollywood.com/2011/06/mf-hussain-dead.html
Źródła - warto zajrzeć:
http://www.mfhussain.com/content/4-About%20MF%20Hussain/48-Augmented%20Nationalism
http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/8566775/MF-Husain.html
http://www.guardian.co.uk/artanddesign/2011/jun/15/mf-husain-obituary
Katarzyna Duda
Polecamy Państwa uwadze także poświęcony sztuce blog Justyny Napiórkowskiej. Blog ten został finalistą konkursu Blog Roku 2010. Blog "O sztuce" : http://www.osztuce.blogspot.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz