poniedziałek, 23 kwietnia 2012

Noc Muzeów 2012 w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej w Poznaniu


19 maja podczas poznańskiej Nocy Muzeów Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej zaprasza na wystawę malarstwa Edwarda Dwurnika - jednej z najbardziej rozpoznawalnych osobowości polskiej sztuki współczesnej. Na wystawie zaprezentowane zostaną przede wszystkim obrazy z cyklu Miasta. Polską rzeczywistość Dwurnik przenosi na płótna już niemal od pół wieku. Jego twórczość ma w pewnym sensie wartość narodowego pamiętnika. Artysta maluje miejskie pejzaże od początku. Jeszcze jako student jeździł z miasta do miasta i rysował gęste od budynków i ludzi place, ulice. Wśród zebranych na wystawie w Poznaniu prac znajdą się również najnowsze prace artysty z 2012 roku.

Edward Dwurnik studiował w latach 1963-1970 na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Krystyny Łady-Studnickiej. Przez 3 lata studiował rzeźbę. W 1992 roku został laureatem prestiżowej nagrody Fundacji Coutts & Co w Zurychu. Został nagrodzony m.in.: Nagrodą Kulturalną "Solidarności" (1983), Nouvelle Biennale de Paris (1985), nagrodą Olimpiady Sztuki w Seulu (1988) i Nagrodą Fundacji Sztuki Współczesnej (1992) oraz prestiżową nagrodą Fundacji Coutts & Co w Zurychu (1992). Prace w zbiorach: Albertina, Wiedeń; S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent, Belgia; Alvar Aalto Museum, Jyväskyla, Finlandia; Van Abbemuseum, Eindhoven, Holandia; Gemäldegalerie Neue Meister Albertinum, Drezno; Museum Junge Kunst, Frankfurt/Oder; Kunsthalle zu Kiel der Christian-Albrechts-Universitat, Kilonia; Museum Ludwig, Kolonia; Württembergischer Kunstverein, Stuttgart; Museum Villa Haiss, Zell a.H., Niemcy; Slovak National Gallery, Bratysława, Słowacja; Schaulager, Bazylea, Szwajcaria; Cleveland County Museum; Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Waszyngton, USA. Edward Dwurnik to jedyny polski artysta, któremu udało się odnieść międzynarodowy sukces przed transformacją (m.in. udział w "documenta 7" w Kassel w 1982 roku). Cieszy się uznaniem zarówno krytyki artystycznej jak i kolekcjonerów sztuki.

Miasta dość prędko weszły do kanonu tematów malarstwa europejskiego, niestety arcydzieł powstało niezbyt wiele. Miasto jako samodzielny temat w sztuce, jeszcze nie nowożytnej, pojawiło się w Sienie u Ambrogio Lorenzettiego. Najpierw w tle wielkiego fresku ilustrującego "Dobre i złe rządy". Potem wkrótce na niewielkich obrazkach będących zapewne fragmentami niezachwianej mapy świata, wiszącej niegdyś w sieneńskiej signorii, na której widniała twierdza i miasto otoczone murem i zamek nad zatoką. "Oba widoki są ujęte z góry pod kątem 45 stopni i tak, że nieba nie widać wcale. Są poza tym puste, pozbawione ludzi." Z XV wieku pochodzą trzy widoki "Miast idealnych" o nie dającym się ustalić autorstwie. Powstały zapewne w Urbino, w kręgu mecenatu księcia da Montefeltre. W wieku XVII malarstwo wedut zagościło na dobre w sztuce Północy, a najpiękniejszym i nieprześcignionym w swym realizmie pozostaje Vermeera "Widok Delft". Wreszcie XVIII stulecie można nazwać wiekiem malarstwa wedutowego. Tworzy wówczas rzymski klasycysta Pannini i Wenecjanie: Canaletto, Belotto, i najsubtelniejszy z nich Francesco Guardi. Wraz z końcem wieku XIX żywioł miasta stał się częstym tematem impresjonistów - Pissarra i Moneta. Czym innym jest miasto, siedlisko zła na obrazach ekspresjonistów. "Metropolis" Georga Grosza, miasto moloch, rozpalone do czerwoności ludzkimi namiętnościami, jest już tylko uwspółcześnioną wersją piekła. Malarska wizja miasta przetoczyła się drogą wytyczoną przez Goethego w "Fauście" - "z nieba przez świat do samych piekieł".”


Wystawa potrwa od 19 maja do 3 czerwca 2012

Zapraszamy:

19 maja w godzinach 11.00 - 24.00

w pozostałe dni: 11.00 - 20.00


Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej

Stary Rynek 95/96, Poznań

tel. 61 851 98 04

www.napiorkowska.pl

poznan@napiorkowska.pl


Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej na Mont des Arts w Brukseli


Mont des Arts (po flamandzku Kunstberg) - czyli "wzgórze sztuki". Ta prestiżowa brukselska lokalizacja będzie poświęcona także sztuce polskiej. W samym sercu Brukseli, w sąsiedztwie Królewskich Muzeów Sztuki, legendarnego centrum sztuki Bozar, Królewskiej Biblioteki i Muzeum Magritte`a działać będzie polska Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej. Oficjalna inauguracja odbędzie się 19 maja. Galeria pokazywać będzie prace wybitnych polskich malarzy i rzeźbiarzy w przestrzeni ekspozycyjnej 100 metrów kwadratowych. W trzydziestoletniej historii Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej zakreślone zostaje koło - na otwarciu lokalizacji Galerii w Warszawie przy ulicy Puławskiej wstęgi przecinał król Belgii, Albert II.

Na inaugurującej działanie Galerii wystawie zaprezentowane będą dzieła klasyków XX iweku oraz grupy młodych artystów.
Na początek sztukę polską reprezentować będą dzieła między innymi : Magdaleny Abakanowicz, Romana Opałki, Tadeusza Dominika, Eugeniusza Markowskiego, Ryszarda Gieryszewskiego, Leszka Rózgi. Pokazane będa także obrazy Marka Okrassy. Największe kolekcje jego prac znajdują się właśnie w Belgii - w Antwerpii i w Brukseli.


Galeria Katarzyny Napiórkowskiej - Mont des Arts
Mont des Arts 8
Bruxelles 1000
www.napiorkowska.pl




foto : Tadeusz Dominik, Pejzaż, kolekcja Galerii Sztuki Katarzyny NApiórkowskiej





Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

niedziela, 22 kwietnia 2012

Raje i pejzaże z kolekcji Carmen Thyssen w Maladze


Wystawa w Muzeum Carmen Thyssen przedstawia ciekawy przegląd malarstwa pejzażowego, od XVII do XX wieku pod kątem przedstawień natury symbolizujących mityczny raj.

Motyw raju pojawia się w kilku starożytnych kulturach, zarówno w tradycji semickiej, jak i grecko-łacińskiej. Księga Rodzaju opisuje raj jako miejsce wyjątkowo piękne, gdzie człowiek żył w harmonii z naturą aż do upadku i jego konsekwencji wydalenia z ogrodu Eden. Malarstwo pejzażowe odzwierciedla mit o wyidealizowanej rzeczywistości. Jednym z przykładów jest obraz Jana Brueghela Starszego Adam i Ewa w ogrodzie Eden, gdzie człowiek żyje w harmonii ze wszystkimi innymi istotami Kreacji.

W XVII wieku w Holandii koncepcja malarstwa pejzażowego jako idealizacji natury stopniowo zyskiwała więcej realizmu np. w przedstawieniach Jana van Goyena. We Francji i Włoszech wyodrębniły się dwie odrębne koncepcje pejzażu – jako osobny gatunek oraz  symboliczne i poetyckie przedstawienie Arkadii.


Na wystawie w muzeum w Maladze zobaczymy przede wszystkim dzieła powstałe w XIX wieku.  Dużo uwagi poświęcono amerykańskim pejzażystom epoki romantyzmu, którzy odzwierciedlali w  przedstawieniach natury swoje doświadczenia i utożsamiali je z przybyciem do raju, odkryciem ziemi obiecanej. Wśród artystów amerykańskich obecnych na wystawie są  m.in. Frederic Edwin Church, Albert Bierstadt, Martin Johnson Heade. Zobaczymy także pejzaże hiszpańskich artystów: Genaro Péreza Villaamila, Carlosa de Haesa, Emilio Sánchez-Perriera.
Przełomowe znaczenie dla historii krajobrazu odegrali Barbizończycy, czyli francuscy artyści, którzy opuścili Paryż kierując się potrzebą harmonijnego obcowania z naturą. To właśnie Barbizończycy po raz pierwszy zaczęli malować w plenerze.



Pod koniec XIX wieku,  krajobraz okazał się niezbędnym gatunkiem w ewolucji sztuki współczesnej. Wystawa pokazuje prace najbardziej reprezentatywnych artystów należących do impresjonizmu, takich jak Camille Pissarro i Pierre-Auguste Renoir. Koncepcja Paula Gauguina, początkowo związanego z impresjonistami, przedstawiona została na wystawie w kontekście odejścia od społeczeństwa Zachodu i próby odszukania mitycznego raju w egzotycznej kulturze i pejzażu.

Wystawa daje okazję do odbycia swoistej podróży do nieznanych mitycznych krain, sielankowych widoków natury, które są częścią historii malarstwa pejzażowego.



Wystawa potrwa do 7 października 2012

Alicja Wilczak

Fot. 1. Jan Brueghel Starszy, Adam i Ewa w ogrodzie Eden,1610-1612
Fot. 2. François Boucher, Pejzaż z rzeką i antyczną świątynią, 1762
Fot. 3. Paul Gauguin, Orchard under the Church of Bihorel (Children in the Pasture),1884
Fot. 4. Henri-Edmond Cross, Plaża, wieczorny nastrój, 1902

Źródło: www.carmenthyssenmalaga.org



Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

piątek, 20 kwietnia 2012

Kilka rzeczy, które trzeba wiedzieć o grafice

L.Rózga, Pejzaż wiosenny, akwaforta

Grafika jest obok malarstwa i rzeźby jedną z podstawowych dziedzin sztuk plastycznych. Obejmuje techniki pozwalające na powielanie rysunku. Warto jednak wiedzieć, że grafika to wcale nie jest prosta dziedzina. Istnieją jej różne typy, a technika wykonania jest naprawdę trudna. Oto 10 najważniejszych rzeczy, które trzeba wiedzieć o grafice, żeby choć trochę ją zrozumieć.

Techniki druku:

Druk wklęsły: polega na tym, że miejsca drukujące są położone poniżej miejsc niedrukujących. Farba pokrywa najpierw całą formę , po czym z miejsc niedrukujących jest zabierana specjalnym narzędziem- raklem, a następnie farba pozostawiona w zagłębieniach jest przenoszona na podłoże drukowe. Warto pamiętać, formy do tego rodzaju druku mają większą wytrzymałość, dlatego z jednej „płytki” można wydrukować dużo więcej odbitek. Różne są też sposoby uzyskania tzw. negatywu. w jednych technikach jak np. w akwaforcie rysunek jest trawiony za pomocą kwasu, w innych rysunek wykonuje się np. w stalowej płytce igłą. Najpopularniejsze techniki druku wklęsłego to akwaforta, akwatinta, mezzotinta, sucha igła, miedzioryt

Druk wypukły: w tej technice odbitka powstaje poprzez nałożenie farby na wypukłe części matrycy. Jest to najstarsza forma druku, Najpopularniejsze techniki druku wypukłego to drzeworyt, linoryt i gipsoryt.
Druk płaski: charakteryzuje się tym, że jest płaska, czyli miejsca drukujące i niedrukujące są na tym samym poziomie. Istnieją dwie metody druku płaskiego: bezpośrednia jak litografia i sitodruk oraz pośrednia jak offset.
Podział wygląda dość prosto, ale należy pamiętać, że na każdy rodzaj druku składa się jeszcze kilka technik graficznych, które często też mają zupełnie inną technologię wykonania.

R.Opałka, Żagiel, linoryt

Technologie najbardziej popularnych technik
Najbardziej skomplikowane i najtrudniejsze technicznie do wykonania są techniki związane z drukiem wklęsłym.
Do wykonania akwaforty najpierw trzeba przygotować metalową płytkę(miedzianą bądź cynkową), trzeba ją odpowiednio wypolerować, następnie całą płytkę pokrywa się specjalnym werniksem, w którym potem za pomocą igły się rysuje. Później płytkę zanurza się w kwasie, który trawi rysunek. Aby uzyskać ciemniejsze linie należy kilkakrotnie powtarzać ten proces. Po zakończeniu usuwa się werniks, a płytkę maluje się farbą drukową, która zatrzymuje się tylko w wytrawionych miejscach. Ostatnią rzeczą jest położenie płytki na kartonie i pod naciskiem prasy uzyskuje się odbitkę. Nieco podobną techniką jest akwatinta, która kiedyś była stosowana głównie do odtwarzania obrazów i rysunków. W akwatincie nie trawi się jednak linii, a plamy. Do technik wykonywanych za pomocą trawienia należą jeszcze odprysk, heligrawiura i miękki werniks. Są także techniki suche, jak miedzioryt czy sucha igła, gdzie na stalowej płytce wykonuje się rysunek ( igłą, rylcem) ryjąc rowki, a następnie pokrywa się ją farbą, po czym później trzeba usunąć jej nadmiar aby pozostała tylko w rowkach. Techniką suchą jest też mezzotinta.
Dużo łatwiejsze są techniki druku wypukłego. Główną zasadą przygotowania matrycy do tego rodzaju druku, jest to, że wycina się z niej miejsca które pozostaną białe. Następnie pokrywa się ją farbą i pod naciskiem prasy drukarskiej przenosi się rysunek na papier. Techniki te rozróżnia się głównie poprzez zastosowanie różnych materiałów jako podłoże, dzięki temu też uzyskuje się różne efekty. Najbardziej popularny jest drzeworyt, który polega na wycinaniu w desce. Dzieli się go na drzeworyt langowy (deska jest cięta w poprzek pnia) i sztorcowy( wzdłuż pnia). Do linorytu używa się linoleum. Trudniejszy technologicznie jest gipsoryt, który wymaga przygotowania matrycy z gipsu( oprócz wykonania rysunku, za pomocą szelaku trzeba zmniejszyć chłonność gipsu). Do tej techniki nie używa się także prasy drukarskiej.

J. Nowosielski, Akt, 1997 rok, serigrafia

Najpopularniejszą formą druku płaskiego jest litografia. Na wypolerowany piaskiem kamień tłustą kredką lub tuszem litograficznym nanosi się rysunek, a następnie powierzchnię matrycy zakwasza się słabym roztworem kwasu azotowego lub gumy arabskiej. Dzięki temu niezarysowane partie stają się odporne na przyjmowanie farby, ale przyjmują wodę. Później kamień zwilża się wodą i nakłada farbę, która pozostaje tylko na zatłuszczonych miejscach. Pod naciskiem prasy, która jest jednak skonstruowana inaczej niż do technik metalowych, rysunek przenosi się na papier.

Grafika warsztatowa a grafika projektowa:

Grafika warsztatowa jest to dziedzina obejmująca wszystkie klasyczne techniki graficzne z wyłączeniem technik przemysłowych. Liczy się tu to jak praca jest wykonana pod kątem technologicznym. Jest to także grafika zazwyczaj artystyczna, gdzie odbitki są wykonywane w małym nakładzie, a prace częściej pokazywane są w galeriach. Istotną cechą grafiki warsztatowej jest także to, że do jej wykonania potrzeba wielu różnych narzędzi i praca najczęściej odbywa się w pracowniach artystycznych. Projektowa natomiast jest dziedziną w której dużo bardziej liczy się pomysł. Często też poza tradycyjnymi narzędziami do jej wykonywania używa się programów komputerowych, a prace są powielane w dużym nakładzie. Grafika projektowa to nic innego jak użytkowa, do której należą ilustracje, plakaty, logotypy itp. W zakresie grafiki projektowej na świecie znani byli Polscy artyści, którzy byli określani mianem „Polskiej szkoły plakatu”

Trochę o grafice projektowej:
Wydawać by się mogło, że skoro do pracy służy komputer i liczy się głównie pomysł to grafika projektowa wcale nie jest skomplikowaną dziedziną. Nic jednak bardziej mylnego, ponieważ ją także dzieli się na podgrupy. Rozróżniamy tzw. grafikę wektorową, w której obraz opisany jest za pomocą figur geometrycznych. Drugą grupą jest natomiast grafika rastrowa, gdzie obraz stworzony jest za pomocą pionowo poziomej siatki, a każdy jej fragment pokryty jest kolorem, są to tzw. pixele. Wraz z rozwojem technologii zaczęto także rozróżniać grafikę 2D ( dwuwymiarowa), oraz grafika 3D( trójwymiarowa), która tworzona nie z figur geometrycznych, ale brył.
Zasady unikatowości grafiki
Międzynarodowe Stowarzyszenie Sztuk Plastycznych AIAP ustaliło, że tylko autor ma prawo ustalić nakład odbitek, a oryginalna musi być przez niego sygnowana. Należy także podać numer odbitki oraz ilość nakładu. Ponadto artyści są zobligowani do przekreślenia matrycy, lub oznaczeniu jej w taki sposób aby wiadomym było, że nakład został wyczerpany. Każda tak sygnowana praca uznawana jest za oryginał.
Rodzaje odbitek i sygnatur
Podobnie jak jest kilka rodzajów druku, technik, tak wyróżnia się też kilka rodzajów odbitek. Próbna zwana inaczej stanową wykonana jest jeszcze przed ukończeniem matrycy. Odbitka contre-épreuve wykonana jest z odbitki, jest lustrzanym odwrócenie rysunku. Rozróżnia się też dodatkowo grafiki ze względu na to czy zostały wykonane przed wygrawerowaniem tekstu towarzyszącego - avant la lettre i po wygrawerowaniu tekstu - avec la lettre . Odbitką weryfikacyjną nazywa się tą wykonaną już po unieważnieniu matrycy.
Różne są także sygnatury na grafikach. Pierwsze zaczęły pojawiać się w połowie XV wieku. Na początku były to monogramy wkomponowane w rysunek. Następnie zaczęły pojawiać się sygnatury artystów umieszczane na matrycy. Często na odbitkach umieszczano także informację o drukarzu i wydawcy. Od końca XIX wieku grafiki oznaczane są własnoręcznym podpisem, a najczęściej powielany schemat wygląda w ten sposób, że pod odbitką z lewej strony znajduje się podpis artysty, na środku określenie techniki numer odbitki/nakład, a z prawej strony tytuł pracy.
Najsłynniejsi graficy w historii sztuki
W historii sztuki grafika, bardzo długo nie była traktowana jako odrębna dziedzina artystyczna i też osoby zajmujące się sztuką nie kształcili się bezpośrednio w tym kierunku. Grafiką zajmowali się głównie malarze, a do najsłynniejszych należał chociażby Durer, który wykonywał drzeworyty oraz miedzioryty. Wielkim malarzem – grafikiem był także Rembrandt, który pozostawił po sobie 350 grafik wykonanych w technice akwaforty. Najbardziej znane pozostają jednak cykle hiszpańskiego artysty Francisco Goi. Połączył on ze sobą technikę akwaforty i akwatinty i w ten sposób wykonał cykl „Kaprysy”, z którego pochodzi jego najbardziej znana rycina: „Gdy rozum śpi budzą się demony”. Goya wykonał ponadto w tej technice jeszcze jeden cykl składający się z 82 rycin – „ Okropności wojny”, a także w technice litografii „Rozrywki w Hiszpanii” ( 4 ryciny)

Grafikę uprawiał także Salvador Dali( akwaforta, litografia), czy Maurits Cornelius Escher. W Polsce technik graficznych używał chociażby Aleksander Gierymski, Władysław Skoczylas, czy Roman Opałka. Na arenie międzynarodowej rozpoznawana jest wspomniana już „polska szkoła plakatu” , w duchu której tworzył Franciszek Starowieyski, Roman Ciesielewicz, czy Henryk Tomaszewski. Jednym z najwybitniejszych grafików współczesnych jest też Leszek Rózga.

Justyna Machnio



Barbara Rosiak, Przejście, akwaforta

Źródła:
http://www.graficzne.yoyo.pl/wklesly.php
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika

Fot.:
1. L.Rózga, Pejzaż wiosenny, akwaforta, kolekcja Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
2. R.Opałka, Żagiel, linoryt, kolekcja Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
3. J. Nowosielski, Akt, 1997 rok, serigrafia, kolekcja Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
4. Barbara Rosiak, Przejście, akwaforta, kolekcja Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej

Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

poniedziałek, 16 kwietnia 2012

Enfant terrible sztuki współczesnej w Tate




Nieskończenie ambitny, agresywny i kontrowersyjny Damien Hirst to już prawie instytucja. Nazywany przekornie Elvisem sztuki brytyjskiej, bohaterem klasy pracującej, szarlatanem, a bywa, że i oszustem. Przez jednych uwielbiany, przez innych znienawidzony. Krytykowany za nowatorskie pomysły na autopromocję, za masową produkcję swoich dzieł i korzystanie z pomocy podwykonawców przy realizacji swoich projektów. Potępiany jednakowo za pełne okrucieństwa tematy swoich prac, jak i za skandaliczne zachowanie w życiu prywatnym. Mam wrażenie, że największe kontrowersje budzi jednak, jak to zwykle bywa, sukces, którego Hirst stał się autorem i właścicielem.

Od czasu debiutu Damiena Hirsta w halach londyńskich doków podczas legendarnej "Freeze" mijają dzisiaj 24 lata. Czy to już czas na podsumowanie dorobku artystycznego? Hirst w ostatnim wywiadzie dla Guardiana wspomina o tym, jak w trakcie przygotowań do retrospektywy, natknął się wśród materiałów filmowych na własną wypowiedź, z 1996 roku. Siedzący w wielkiej popielniczce( "Creamtorium"1996) w przestrzeniach Gagosian Gallery - Hirst zapytany przez Davida Bowie "Co powiedziałbyś na dużą wystawę w Tate?" odpowiedział: "Nie ma mowy. Muzea są dla martwych artystów. Nigdy nie pokazałbym swoich prac w Tate, nigdy mnie do tego nie przekonacie."

Akurat w przypadku Damiena Hirsta w ogóle nie dziwi fakt, że zaklinana przez niego Tate Modern w Londynie otworzyła właśnie jedną z największych wystaw tego roku, poświęconą w całości jego dotychczasowej twórczości.
Na pierwszej brytyjskiej "mid-career retrospective"Hirsta zgromadzono najważniejsze prace z ponad dwudziestu lat jego twórczości. Wystawa obejmuje, kultowe rzeźby ze słynnej serii Natural History, włączając w to "The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living" ("Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle istoty żyjącej"), przedstawiająca 4-metrowego żarłacza tygrysiego zawieszonego w formalinie. Wśród sławnych witryn zobaczymy również „Tysiąc lat” z 1990 roku, a także diamentowy, imponujący i przerażający jednocześnie "Dzień sądu ostatecznego".


W salach Tate zawisły obrazy ze słynnej serii z motylami. Swoje miejsce znalazła tutaj instalacja z tysiącami tropikalnych motyli "In and Out of Love", która nie była pokazywana publicznie od 1991 roku. Nie zabrakło również "obrazów z cyklu "Spot Paintings", ani prac z serii "Spin Paintings", czyli dwóch największych cykli malarskich dokumentujących starcia artysty z istotą koloru.

Jednym z ważniejszych punktów ekspozycji w Tate jest z pewnością hipnotyzująca: "Pharmacy" z 1992 roku. Obok tejże"Apteki" wypełniającej całe pomieszczenie w Tate można zobaczyć cały szereg dzieł z cyklu gablot z pigułkami, a wśród nich jedna z ciekawszych i bardziej intymnych prac artysty - "Sinner" z 1988 roku, zawiera ona osobiste recepty jakie babcia Hirsta pozostawiła mu tuż przed śmiercią. Dopełnieniem wystawy jest sławna "For the Love of God" pokryta diamentami czaszka z 2007 roku, obiekt jest eksponowany w specjalnie do tego celu wybudowanym pomieszczeniu w Hali Turbin.


Twórczość Damiena Hirsta jest połączeniem punka, pop artu i katolicyzmu. Jest miksturą inspiracji twórczością Jeff'a Koons'a, Marcel'a Duchamp'a i Francis'a Bacon'a. Ta wystawa jest fascynująca pod wieloma względami. Daje ogląd tego jak rozwijała się kariera zbuntowanego chłopaka, który w wieku 23 lat organizując wraz z 15 innymi studentami niezależną wystawę w londyńskich dokach zapoczątkował nurt YBA's (Young British Artists). To także wyjątkowa okazja, żeby zobaczyć instalację, którą Hirst wygrał Turner Prize w 1995 roku. Równie ciekawe wydaje się to jak wypada przegląd twórczości Hirsta, na tle wystaw David Hockney 'a i Luciana Freuda - odbywających się w tym samym czasie w Londynie. Nie można tego przegapić! Wystawa potrwa do 20 września.

Katarzyna Kucharska



fot. 1. Damien Hirst, The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living,
fot. 2. Damien Hirst, Sympathy in White Major - Absolution II 2006 (detail),
fot. 3. Damien Hirst, One Thousand Years, 1990,
fot. 4. Damien Hirst, For the Love of God, 2007,
fot. 5. Damien Hirst, Dark Black Heaven Nite Time,

źródło: www.tate.org.uk

Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

piątek, 13 kwietnia 2012

Edward Dwurnik



Co łączy podróże autostopem, błękitne miasta, romantyków, robotników, Warszawę i zagadkowy okrzyk „Niech żyje wojna”? Postać Edwarda Dwurnika, wybitnego polskiego malarza, rysownika i grafika, który właśnie w ten sposób nazwał niektóre z cyklów swoich prac. Jak sam tłumaczy tworzenie obrazów cyklami pomaga artyście w poczuciu dobrego wykonania narzuconego sobie zadania. Początkowy moment intuicyjnego i odruchowego wyboru tematu zastępują pierwsze malarskie notatki i późniejsza, owocująca zamalowanymi płótnami, „codzienna harówka doprowadzająca do wyczerpania” zarówno organizmu, jak i tematu.

Niektóre tematy łatwiej jest wyczerpać, jak w przypadku refleksji nad sytuacją polityczną kraju w przesiąkniętych komunistyczną depresją cyklu „Robotnicy” czy też ukazujący PRL-owską codzienność zbiór zatytułowany „Sportowcy”. Inne, takie jak barwne pejzaże z kontynuowanego do dziś cyklu „Podróże autostopem” wydają się niemożliwe do skończenia. Jeszcze inne służą eksperymentom formalnym, jak tworzony w duchu action painting cykl „Dwudziesty piąty” czy zbliżone do abstrakcji obrazy z cyklu „Błękitnego”. 

Istnieją też tematy niemożliwe do podjęcia dla artysty, takie jak próba namalowania portretu Papieża Jana Pawła II. Zapytany o to, odpowiada: „Z metafizyką sobie nie radzę. Jestem realistą.” Realizm ten dostrzegamy w szczególności w jego pejzażach miejskich, gdzie z łatwością rozpoznajemy charakterystyczne budowle miast, marki samochodów, tysiące nagromadzonych szczegółów, postaci, zwierząt, które oglądane z odpowiedniej odległości,tworzą nową jakość. Bo jak sam mówi „ułomność wzroku poprawia percepcję”. 


Anna Milak

Prace Edwarda Dwurnika :
http://napiorkowska.pl/autor.php?mode=arslonga&id=257


Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

wtorek, 3 kwietnia 2012

Weryzm cierpienia – Tadeusz Boruta


Akt, autoportret, misteria draperii – te trzy cechy wyróżnia Andrzej Józef Nowobilski jako wspólne wszystkim dziełom Tadeusza Boruty, jednego z najwybitniejszych reprezentantów nurtu realizmu symbolicznego w polskim malarstwie religijnym. Punktem wyjścia dla artysty jest werystyczny, akademicki akt, który należy pojmować jako pewien kod kulturowy, prowadzący do źródeł sztuki Boruty – w krąg tradycji antycznej i judeochrześcijańskiej. Artysta, opowiadając historię świętego Franciszka, określił jego akt obnażenia na Piazza del Commune, oddanie się pod opiekę miejscowego biskupa: „zewnętrzną manifestacją dokonującej się w nim religijnej przemiany – potrzebą nowej tożsamości”*. Te słowa najlepiej konstytuują tworzone przez Borutę akty.

Imago Pietatis, czyli nazwa wyobrażenia piety, jest tytułem tryptyku stworzonego przez Tadeusza Borutę w 1984 roku. Trzy ołówkowe rysunki obrazują kolejno: ciało Chrystusa rozciągnięte na materiale, sam tors, stopy martwego przykryte całunem. Subtelne gradacje szarości, fotograficzność kadrów, doskonała znajomość anatomii, czynią ten cykl dziełem wyjątkowym, ukazując jego twórcę jako genialnego rysownika. Tryptyk, jednak u odbiorcy wywołuje mieszane uczucia. Szokujący wydaje się być nie tylko numerek zawieszony na palcu stopy denata, sugerujący, iż scena rozgrywa się w kostnicy, ale fakt, że Chrystus nosi rysy portretowe samego Boruty. Ze swoistą automimesis artysty spotkamy się także w jego pracach malarskich.


W piecie z 2003 roku, zakomponowanej w pionie, postacie zdają się rozsadzać kompozycję, są zastygłe w swym cierpieniu, niemal teatralne. Zawinięcie Chrystusa niczym niemowlę, jego nagość ma ukazać bezradność, bezsilność Boga-człowieka. Scena przypomina moment narodzin Zbawiciela, także ogromnie popularny w sztuce polskiej od XV wieku motyw planctus Mariae. Pod płaszczem Bogurodzicy, schronienia mogą szukać wszyscy wyznawcy. Tu pod jej troskliwą, matczyną opiekę oddaje się jej pierworodny.

 

Nagość była utożsamiana częstokroć ze zwierzęcą naturą człowieka, ziemską, niedoskonałą powłoką. Ów „futerał” dla nieśmiertelnej duszy u Boruty służy podkreśleniu egzystencjalnego wymiaru religijnej sceny. „Pieta” z 2004 roku ukazuje misternie udrapowany, szkarłatny materiał, z którego wyłania się ciało Chrystusa i jego matki. Obnażenie, które w intencji oprawców było częścią pohańbienia skazańca, pozbawienia go godności, według artysty pozwala ukazać siłę ducha. Doszukiwanie się prywatnych odniesień w przedstawianych przez Borutę pietach, nakierowanie na relacje damsko-męskie, jest naturalne, gdy zrozumiemy, że twarz Marii nosi rysy portretowe żony artysty – Aldony Mickiewicz. Boruta przez swój „ekshibicjonizm”, epatowanie cielesnością, własnym aktem nie stawia sobie za naczelny cel prowokacji. Jego figuracja, realizm nie jest pozbawiona metafory. Umieszczanie się w roli Chrystusa w pietach Małgorzata Kitowska-Łysiak uważa za formę deklaracji – „Ja, chrześcijanin, czyli alter Christus”**. Może się to jawić jako świętokradcza próba uzurpacji, lecz dla teologa, głęboko wierzącego człowieka jakim jest Tadeusz Boruta, stanowi to rodzaj bardzo osobistej refleksji, wyznania wiary, współcierpienia ze swym osobistym Zbawcą.

Sposób malowania ciała wypracowany przez Borutę można porównać z malarstwem hiszpańskim XVII wieku. Wspólne są: „surowy realizm rysunku, operowanie małą ilością figur, wąską ascetyczną gamę barw”***. Dziś, to właśnie prace Francisco de Zurbarána czy José de Ribery, kojarzą się nam z gorliwą religijnością. Ten ostatni malując ciała świętych męczenników, przeważanie starców ujętych w dynamicznych pozach, o obliczach pełnych godności, stał się dla Boruty wzorem.

Artysta kształtuje własny modus wypowiedzi, traktując tradycyjny schemat ikonograficzny piety jedynie jako jedną z możliwości obrazowania. Najciekawsza pod względem sposobu zakomponowania jest „Pieta” namalowana przez artystę w 1992 roku. Podzielił on pionowo
płaszczyznę płótna na dwie części, umieszczając rozciągnięte na białym całunie zwłoki Chrystusa po lewej stronie, a jako przeciwwagę – leżącą twarzą do ziemi Marię, okrytą czarna szatą. Ręka, którą matka kładzie na łydce syna, jest jedynym łącznikiem między tymi dwoma światami – żywych i martwych. Zawężona, prawie achromatyczna gama barwna dodatkowo podkreśla dualistyczny charakter rzeczywistości ukazanej w obrazie. Chromatyka barw, posiada również wymiar symboliczny. Dla Kandinskiego biel i czerń są kolorami pozbawionymi aktywności, dynamiki. To właśnie, dzięki oddziaływaniu barw, „Pieta” Boruty ewokuje aurę spokojnej refleksji nad przemijaniem. Biel, w którą obleczony jest Chrystus ukazuje niebiański wymiar egzystencji, czystość; czerń, natomiast smutek, boleść, czas ziemskiej żałoby.

Świętość jest czymś niewyrażalnym słowem czy obrazem, sztuka jedynie może ją sugerować, stosując dostępne sobie środki. Tadeusz Boruta jako autor kilkunastu prac realizujących temat imago pietatis, dzięki biegłości warsztatowej i osobistym stosunku do tematu, dokonał licznych odkryć względem tego zagadnienia. Jego prace są zarówno realistyczne, jak i metafizyczne. Weryzm cierpienia ukazał dzięki zastosowaniu aktu, gdyż jak pisał Woźniakowski – „dopiero odarcie z szat spycha w inny wymiar i staje się znakiem człowieczeństwa, sygnałem odwiecznego bólu i tęsknoty”.

Martyna Sobczyk


Fot. 1 Tadeusz Boruta, Pieta, 110x80 cm, olej na płótnie, 2003. Źródło: Tadeusz Boruta
– malarstwo, katalog wystawy w Muzeum Archidiecezjalnym, Kraków 2004, s. 7.
Fot. 2 Tadeusz Boruta, Pieta, 115x115 cm, olej na płótnie, 2004. Źródło: Tadeusz Boruta – malarstwo, katalog wystawy w Muzeum Archidiecezjalnym, Kraków 2004, okładka.


* Tadeusz Boruta : metanoia : nowe obrazy, katalog wystawy w Galerii Krypta u Pijarów, Kraków 2003, s. 14.
** Tadeusz Boruta: malarstwo, katalog wystawy w Wieży Trynitarskiej, Lublin 2004, s. 5.
*** Tadeusz Boruta – malarstwo, katalog wystawy w Muzeum Archidiecezjalnym, Kraków 2004, s.




Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone

niedziela, 1 kwietnia 2012

Żart w sztuce czy sztuka żartu



Czy w sztuce możliwy jest żart? Tak jak w literaturze istnieją oczywiście gatunki, w których występują elementy komizmu takie jak satyra, groteska, karykatura, tak w sztukach wizualnych są analogiczne kategorie. Czy istnieją jednak zjawiska w sztuce, których celem jest jedynie wywołanie śmiechu, czy jednak służą wyśmianiu pewnych zjawisk, a podtekst jest zawsze ukierunkowany na krytykę?

Sztuka nowoczesna zna wiele przykładów, w których artyści posługiwali się dowcipem.  Dadaistom i surrealistom zawdzięczamy rewolucyjną przemianę estetyki i wprowadzenie humoru i absurdu do muzeów i galerii. Marcel Duchamp – dotychczas chyba niedościgniony król dowcipu w sztuce -  w sposób absolutnie radykalny zakpił sobie z poważnej publiczności tworząc między innymi  słynne dzieło .L.H.O.O.Q., czyli  reprodukcję na pocztówce obrazu Leonarda da Vinci Mona Lisa z dorysowanymi wąsami i bródką (1919 r.) Jego twórczość opierała się na dowcipie, negacji wszelkich konwencji, zaskakujących, przewrotnych intelektualnych, filozoficznych zagadkach, które zmieniły bieg sztuki.

Artysta pomyślał nawet jak zadziwić świat po swojej śmierci. Duchamp po zaprzestaniu pracy nad dziełem Wielka szyba (1915-1923) ogłosił, że poświęci się już tylko swojemu ulubionemu zajęciu, czyli grze w szachy. Jednak wielką niespodzianką okazała się odkryta w jego pracowni w Greenwich Village po jego śmierci w 1968 roku instalacja Étant donnés. Jak się okazało później artysta pracował nad dziełem 20 lat od 1946 do 1966 roku. Étant donnés to przestrzenna  instalacja, która przedstawia ukryty za drewnianymi drzwiami widok leżącej nagiej kobiety,  która trzyma lampę gazową  na tle krajobrazu z wodospadem. Dostęp do tego absurdalnego widoku możliwy jest jedynie przez dziurę w drewnianych drzwiach, tym samym widz zmuszony został przez Duchampa do roli zakłopotanego, zawstydzonego podglądacza.


W kategoriach żartu, a także przełomowego wydarzenia w historii sztuki, mieści się również słynny gest (1953 r.,) amerykańskiego artysty pop-artu Roberta Rauschenberga, który kupił a później wymazał gumką rysunek uznanego artysty Willema de Kooninga. Rauschenberg wystawił później kartkę papieru jako dzieło monochromatyczne, podpisując własną sygnaturą.

Dziś najbardziej znanym żyjącym artystą posługującym się w swojej twórczości dowcipem jest Banksy, który uprawiając street – art wnosi wiele zaskakującego humoru na mury miejskich ulic. Posługując się szablonem i graffiti zmienia kontekst danego miejsca w błyskotliwą anegdotę, komentarz bieżących społecznych problemów, które odczytać może każdy uczestnik miejskiego życia.


Współczesna sztuka żywi się ideami Duchampa. Istnieje wiele przykładów dowcipu, humoru, ale  także szyderstwa we współczesnej sztuce. Wszystkie wcześniej wymienione przykłady artystycznych dowcipów stanowią jednocześnie kluczowe, przełomowe dla historii sztuki dzieła, które są inspiracją dla wielu twórców.


Alicja Wilczak


Fot. 1. Marcel Duchamp,  Étant donnés, 1946-1966, Philadelphia Museum of Art,
Fot. 2. Banksy, Bristol, wikipedia.org/wiki/Banksy



Udostępnij

Artykuł powstał we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
www.napiorkowska.pl

Zapraszamy Państwa także na strony poświęcone sztuce:
www.artissimo.pl – wystawy, artyści, wydarzenia

Blog Justyny Napiórkowskiej- zwycięski blog w dziedzinie kultury w konkursie Blog Roku 2010 :
www.osztuce.blogspot.com

Wszystkie prawa zastrzeżone