Kierunek: Lizbona

środa, 27 lipca 2011

Kierunek: Lizbona

Lizbona jest miastem przeciwieństw, gdzie barwna kultura i muzyka fado przeplata się ze współczesną sztuką i postmodernistyczna architekturą. Piękno i urok tego miasta na ulicach mauretańskiej Alfamy, momentami przemienia się w ruinę, która tylko czasami jest malownicza za sprawą tradycyjnych, błękitnych płytek- azulejos, którymi udekorowane są stare kamienice. Tradycja i folklor grają tu z konceptualną sztuką współczesną, która jest stałym elementem przestrzeni publicznej. Pojawia się na najbardziej klasycznych elementach krajobrazu. Można ją spotkać na kamienicach Picoas, na których swoje murale stworzył Blu, czy na stacjach metra zaprojektowanych przez różnych współczesnych artystów.

Rozpoczynając kulturalny spacer po stolicy Portugalii, proponujemy udać się w dwa miejsca. Pierwszy adres to budynek Muzeum Sztuki im. Calouste Gulbenkian, zaś drugi – Centrum Sztuki Współczesnej. Obydwa Muzea działają przy Fundacji C. Gulbenkian, i są ze sobą połączone nie tylko nazwiskiem, ale także ostatnią wolą tego kolekcjonera sztuki. Główny gmach Muzeum przedstawia ogromną kolekcję dzieł sztuki jego patrona. Znajdziemy tu sztukę orientalną, klasyczne dzieła starożytne, oraz sztukę europejską, sięgającą XX w. Kolekcja zawiera obrazy, rzeźby, znaleziska archeologiczne, książki i manuskrypty. Jest to zatem zbiór historii kultury z całego świata - począwszy od wieków najdawniejszych, aż do czasów współczesnych.

Niedaleko tego, jakże klasycznego muzeum, znajduje się budynek Centrum Sztuki Współczesnej. Zawiera kolekcję nowoczesnej sztuki portugalskiej oraz ważnych dzieł XX w. pochodzących z Wielkiej Brytanii. Z ważniejszych rodzimych, prezentowanych tu artystów, należy wymienić Amadeo Souza Cardoso, Almada Negreiros i Paula Rego, natomiast wśród Brytyjczyków wyróżniają się David Hockney, Anthony Gormley i Bill Woodrow. Ciekawe są także rzeźby Henryego Moore'a wyeksponowane w ogrodzie. Wystawa zawiera nie tylko obrazy, szkice i rysunki, ale także formy przestrzenne – jak rzeźby, płaskorzeźby, oraz nowoczesne instalacje. Muzea Gulbenkiana można odwiedzić łącznie, traktując ten teren, jak ogromny park naukowo-muzealny w ciekawej, nowoczesnej dzielnicy.

Dla wszystkich spragnionych większej dawki sztuki współczesnej, proponujemy udać się do otwartego w 2007 roku, nowego Muzeum Sztuki Współczesnej Berardo. W skład muzealnej kolekcji wchodzą dzieła artystów, których listę czyta się jak leksykon najważniejszych nazwisk sztuki nowoczesnej: Picasso, Dali, Mondrian, Modigliani, Andy Warhol, Francis Bacon, Jackson Pollock, Henry Moore, Willem de Kooning, Jean-Michel Basquiat, David Hockney, Jeff Koons, Roy Lichtenstein, czy Man Ray. Aktualnie, poza stałą ekspozycją, możemy tam zobaczyć prace ważnego dla portugalskiej sceny artystycznej Pedro Cabrity Reisa, na jego retrospektywnej wystawie „Jeden za drugim, kilka cichych kroków”. Ekspozycja prezentuje rzeźby, ciekawe instalacje świetlne, jak i malarstwo oraz fotografie.

Kontynuując artystyczny spacer ulicami Lizbony, proponujemy udać się do Narodowego Muzeum Sztuki Dawnej, w którym niewątpliwie najbardziej obleganym eksponatem jest tryptyk Hieronima Boscha "Kuszenie św. Antoniego". Do 25 września towarzyszyć mu będą dodatkowo dwa inne dzieła tego niezwykłego malarza, wypożyczone na tą okazję z Muzeum Groeninge w Brugii:"Tryptyk prób Hioba" i "Sąd Ostateczny". Wydarzenie to jest tym ciekawsze, że te dzieła Boscha jeszcze nigdy nie były wystawiane razem.

Wszystkich miłośników sztuki ulicy, proponujemy udać się do dzielnicy wznoszącej się od zachodu ponad centrum Lizbony: Bairro Alto. Mieszczą się tam kluby fado, liczne restauracje, a także Instytut Porto. Po lampce tego mocnego, deserowego wina zachęcamy do odszukania mieszczącego się obok, otwartego w lipcu muzeum. Mowa o Muzeum Efemerycznym. Nie ma swojej siedziby. Istnieje w przestrzeni malowniczych, wąskich uliczek miasta. Tak jak w zinstytucjonalizowanej galerii, każda praca jest tu obdarzona numerem i tabliczką informującą o artyście i użytej technice. Zwiedzający mogą skorzystać z mapki, która wyznacza trasę przez dzielnicę i audio przewodnika opowiadającego o 33 zgromadzonych pracach.

Polecam spacery w poszukiwaniu sztuki pośród ciasnych, lizbońskich uliczek. Ja podczas swoich wędrówek odnalazłam urokliwą drogę z umieszczonymi w ścianie kamienic zdjęciami jej charakterystycznych mieszkańców... Miłych wrażeń!